پنومونی حاد
چاپ مقالهپنومونی حاد Acule Pneumonin
پنومونی شایعترین علت مرگ ناشی از بیماری های عفونی در سرار جهان است .
شایعترین پاتوژنهای پنومونی اکتسابی از جامعه در بزرگسالان شامل ، استرپتوکک پنومونیه، هموفیلوس آنفولانزا ، مایکوپلاسما پنومونیه و کلامید یا است.
گونههای لژیونلا، استافیلرکوک اورئوس، باسیلهای گرم منفی روده ای، انواع نا شایعتری از پاتوژنهایی هستند که غالباً بیماری شدید تری ایجاد می کنند.
پاتوژنهای شایع برای ایجاد پنومونی در بیمارانی که در بیمارستان بستری بوده اند یا در خانه های نگهداری سالمندان به سر می‌برده‌اند، شامل: استافیلوکوک اورئوس و باسیلهای گرم منفی هوازی روده ای، سودومونا آئروژینوزا و مخلوطی از اورگانیسهای هوازی ، بیهوازی می باشد .
تشخیص پنومونی:
تظاهرات منابع پنومونی شامل سرفه، خلط ،تنگی نفس، درد سینه، تب ،خستگی، تعریق، سردرد، تهوع ،درد عضلانی و گاهی درد شکم و اسهال می باشد .
درمان:
بر حسب شدت، بیمار مبتلا به پنومونی ممکن است کاندید درمان سرپایی، بستری در بخش عفونی بیمارستان یا بستری در ICU شود.
بنابراین بیماران به ترتیب زیر درمان میشوند.
بیمار پنومونی بدون سابقه بیماری خاص یا بستری در سه ماه اخیر یا درمان آنتی بیوتیک سه ماهه اخیر:
درمان با ماکرولیدهای نسل جدید مانند آزیترومایسین یا درمان با داکسی سایکلین.
بیمار پنومونی بدون سابقه بیماری خاص ولی سابقه درمان اخیر با آنتی بیوتیک:
درمان با فلوروکینولون تنفسی به تنهایی یا ماکرولید نسل جدید مانند آزیترومایسین همراه با بتالاکتام مثل کوآموکسی کلاو
| در صورت عدم درمان اخیر با آنتی بیوتیک | ماکرولید نسل جدید (آزیترومایسین )+ یک بتالاکتام یا یک فلوروکنیولون تنفسی |
| درمان AB اخیر | فلوروکنیولون تنفسی یا ماکرولید نسل جدید مثل آزیترومایسین + یک بتالاکتام |
| بیمار مشکوک به پنومونی آسپیراسیون (پریدن غذا در گلو) | کوآموکسی کلاو یا کلیندامایسین |
| بیمار مبتلا به آنفولانزا دچار عفونت باکتریال شده Bacterial Superinfection | وانکومایسین – لینزولید |
بیمار پنومونی که مبتلا به بیماری زمینه‌ای خاص مانند دیابت و نارسایی کلیوی، نارسایی قلبی، سرطان باشد روند درمان به شکل زیر است.
بیماری که کاندید بستری در بیمارستان شده:
| عدم درمان آنتی بیوتیک اخیر | ماکرولید نسل جدید + بتالاکتام تزریقی یا فلوروکنیولون تنفسی |
| درمان آنتی بیوتیک اخیر | اگر اخیراً فلوروکنیولون استفاده کرده درمان با ماکرولید نسل جدید + بتالاکتام و اگر ماکرولید مصرف کرذه درمان با فلوروکنیولون تنفسی |
بیمار بستری در ICU:
| عفونت با سودومونا مطرح نباشد | ماکرولید نسل جدید ( آزیترومایسین) همراه با یک بتالاکتام تزریقی یا یک فلوروکنیولون تنفسی |
| عفونت با سودوموناس مطرح نیست ولی بیمار به بتالاکتامها حساسیت دارد | فلوروکینولون تنفسی همراه با کلیندامایسین |
| بیمار مشکوک به عفونت با سردوموناس ( بیمار CF یا ایمنی مختل ) | یک بتالاکتام ضد سودومونا(ایمی پنم – مروپنم)+ سیپروفوکساسین |
| یک ضد سردوموناس + یک فلوروکنیلون تنفسی یا ماکرولید نسل جدید ( آزیترومایسین) | |
| بیمار مشکوک به عفونت سودوموناس ولی مبتلا به آلرژی به بتالاکتام | آزترئونام تنفسی +آمنیوگلیکوزید+یک فلوروکینولون تنفسی |
درمان پنومونی مرتبط با دستگاههای سیستم درمانی:
| بتالاکتام ضد سودوموناس +سیپروفلوکساسین یا لووفلوکساسین |
| یک ضد سودوموناس + آمیزگلیکوزید +فلوروکنیلون تنفسی با یک ماکرولید نسل جدید +وانکومایسین یا لینزولید برای MRSA |
آلرژی دارویی یعنی چی؟
به آن افزایش حساسیت دارویی نیز گفته می شود یک نوع واکنش سیستم ایمنی به دارو است که در آن دارو یک مهاجم شمرده می شود و لذا سعی بر مقابله با آن می گردد در واقع همانطور که می‌دانید کار سیستم ایمنی مبارزه با بیماری هاست و قرار نیست که داروها عامل عفونی مهاجم شناخته شوند ولی در برخی موارد و برخی افراد این اتفاق می افتد.
علائم واکنش آلرژیک دارویی می‌تواند شامل: ضایعات پوستی به شکل جوش و قرمزی ،خارش ،تورم حتی در موارد شدید اختلال در تنفس و افت فشار خون که منجر به فوت شخص می شود، باشد.
واکنش آلرژیک دارویی به هیچ عنوان عارضه جانبی آن دارو نیست عوارض جانبی در واقع تاثیرات ناخواسته داروها است که ممکن است در برخی افراد رخ دهد . این عوارض می‌توانند هر فردی را که آن دارو را مصرف می کند درگیر کند ولی حساسیت دارویی تنها در گروه کمی از افراد مصرف کننده رخ می دهند.
چند نوع آلرژی دارویی وجود دارد که هرکدام با علائم ویژه خودشان بروز می کند .
- فرم جدی و مهم واکنش دارویی آلرژیک، واکنش دارویی سریع نامیده می شود زیرا بلافاصله پس از مصرف دارو رخ می‌دهد و این اتفاق غالباً در مورد دارویی می‌افتد که فرد قبلا آن را بدون هیچ گونه مشکل خاص مصرف کرده است .
علائم واکنش داروی سریع شامل:
- کهیر که شامل ضایعات برآمده قرمز همراه با خارش در پوست است
- خارش پوست
- گرگرفتگی
- تورم صورت، دست ها ، پاها و حلق
- خشک شدن گلو ،خشونت صدا، ویز، اختلال در تنفس
- تهوع، استفراغ، درد شکم ،
- سبکی سر
این نوع از واکنش دارویی بسیار مهم و خطرناک است چرا که در صورتی که به آن توجه نشود و دارو ادامه داده شود می تواند منجر به یک واکنش عمومی کشنده (آنافیلاکسی) شود .
فرم دیگر آلرژی داروئی فرم تاخیری آن است که بسیار شایع‌تر است این فرم آلرژی دارویی چندان جدی و خطرناک نیست. دراین فرم آلرژی غالباً یک سری واکنش های پوستی چند روز پس از شروع مصرف دارو ، بروز می کند و گسترش می یابد.
این ضایعات پوستی گاهی همراه با خارش هستند و گاهی نه. این ضایعات معمولاً محدود به پوست و با شدت اولیه باقی می ماند و پیشرفت نمی‌کند .
علائم اورژانس هشدار دهنده در واکنش های دارویی شامل:
- تنگی تنفس شدید و ویز
- درد و احساس گرفتگی در سینه
- بیهوش شدن
- تورم صورت ، دستها ، زبان و حلق
- در صورت بروز هر یک از موارد فوق سریعا باید با اورژانس تماس بگیرید و درخواست کمک کنید.
- در صورت استفاده از علائم زیر نیز باید با پزشکتان تماس بگیرید:
- کهیر، احساس بیقراری شدید
- درد شدید معده ، استفراغ ، تب بالا
- احساس درد در پوست بدن، تاول پوستی، سوزش و خارش چشمها – دهان – واژن و سایر مخاطها
پنی سیلین یکی از آنتی بیوتیک هایی است که به طور شایع تری باعث واکنش آنافیلاکسی می‌شود به طور کلی ۱۰درصد افراد انواع واکنش های ناخواسته به دنبال معرفی پنی سیلین را تجربه کرده اند. و بالعکس گروهی از افراد هم که فکر می‌کنند به پنی سیلین حساسیت دارند در واقع دچار اشتباه هستند و حساسیت واقعی به پنی سیلین نداشتند اند.
پنی سیلین چیست:
یکی از شایع ترین آنتی بیوتیک هایی است که توسط پزشکان برای درمان بیماری‌های عفونی تجویز می‌شود این آنتی بیوتیک از خانواده گروهی از آنتی بیوتیک ها به نام بتالاکتام ها است که شامل انواع متعدد مثل :
نفی سیلین – اگزاسیلین – دی اگزاسیلین – آمپی سیلین – آموکسی سیلین – کاربنی سیلین – تیکارسیلین و پی پراسیلین است . فردی که به یکی از آنتی بیوتیک های این گروه حساسیت داشته باشد احتمال دارد که به سایر آنتی بیوتیکهای این گروه نیز حساس باشد .
از آنجا که پنی سیلین داروی بسیار مفیدی است وهنوز هم نقش بسیار مهمی را در درمان عفونت ها ایفا می کند لذا بسیار مهم است که موارد شبه حساسیت را از حساسیت افتراق دهیم.
علایم شبه حساسیت علایمی نظیر دلدرد_ تهوع _اسهال هستند ولی علایم حساسیت به پنی سیلین هاطیف وسیعی از علایم آلرژیک هستند که شامل:
تظاهرات پوستی به شکل کهیر_راش جلدی همراه با خارش که ظرف چند ساعت برطرف می شوندبا یا بدون علایمی نظیر ویز _تورم پوستی_تورم حلق و….
توجه: علایم پوستی نظیر راشهای مسطح که در عرض چند روز پس از مصرف دارو ظاهر می شوند و پس از چند روز بهبود می یابند واکنش آلرژیک مهمی قلمداد نمی شود و مانع مصرف دارو نیست.
براساس آنچه در بالا شرح داده شد واکنشهای آلرژیک طیف وسیعی از علایم هستند که در حدود ۱_۵ درصد افراد دیده می شود.ثبت سابقه حساسیت بسیار مهم است زیرا در صورت وجود آلرژی تکرار مصرف دارو می تواند منجر به واکنش شدید و کشنده ای به نام شوک آنا فیلاکتیک شود.
آنافیلاکسی:
آنافیلاکسی یک واکنش آلرژیک شدید است که با افت فشار خون شدید_سختی تنفس_درد شکم_تورم حلق و زبان_اسهال و استفراغ همراه می باشد.
خوشبختانه تعداد افرادی که شانس تجربه این فرم از آلرژی را دارند بسیار کم است.
تست پوستی پنی سیلین:
یکی از قابل اعتماد ترین روشهای پیش بینی احتمال بروز واکنش آلرژیک به پنی سیلین تست پوستی است.
جواب مثبت تست در واقع نشان می دهد که فرد به پنی سیلین حساسیت دارد ونباید دارو را مصرف کند.
حساسیت به سایر آنتی بیوتیک ها:
از آنجا که حساسیت به سایر آنتی بیوتیک ها را نمی توان از طریق تست پوستی تشخیص داد و تست استانداردی برای تشخیص ندارند ثبت حساسیت ها غالبا براساس شواهد فردی است.
و این موجب موارد مثبت کاذب فراوان می شود که فرد را از بهرمند شدن از درمان با این داروها محروم می کند.
سفالوسپورین ها :
گروه مهم و پر کاربردی از آنتی بیوتیک ها هستند که از نظر ساختمانی به پنی سیلین ها شباهت دارند. لذا افراد دچارحساسیت به پنی سیلین در معرض ابتلا به آلرژی به این دسته دارویی نیز هستند هرچند که بر اساس مطالعات انجام شده این احتمال کمتر از ۱۰ درصد بیان شده که اکثرا مرتبط با داروهای نسل اول و دوم نظیر :سفالوتین_سفالکسین_سفادروکسیل_سفازولین دیده می شود.
درواقع این واکنش متقاطع به دلیل تشابه زنجیره ی جانبی سفالوسپورین های نسل اول با پنی سیلین است که در سفالوسپورین های نسل ۲و۳ دیده نمی شود.
به طور کلی می توان اینطور نتیجه گیری کرد که:
۱_سابقه حساسیت به پنی سیلین نباید مانع بهرمندی از درمان با سفالوسپورین ها شود.
۲_سابقه حساسیت به یک سفالوسپورین خاص نیز نباید باعث محرومیت از درمان با سایر سفالوسپورین ها شود.
۳_بسیاری از موارد حساسیت دارویی به دنبال مصرف خود سرانه داروها توسط بیمار ایجاد می شوند.
توجه:
در مواردی که بیمار سابقه تجربه واکنش دارویی شدید نظیر آنافیلاکسی را ابراز می کند و در حال حاضر کاندید درمان با دارویی است که شانس واکنش متقاطع با داروی مذکور را دارد باید حتما توسط یک متخصص آلرژی تحت آزمایشات بیشتری قرار گیرد